De meeste documentaires zijn verkennende films die een punt willen bewijzen of de waarheid aan het licht willen brengen. Poëtische documentaires passen helemaal niet in dit hokje - in plaats daarvan zijn het allemaal kunstzinnige, avant-gardistische stukken die een andere boodschap proberen over te brengen.

Wat is er zo specifiek aan dit genre dat het zich onderscheidt? Lees ons artikel om erachter te komen!

De basis van een vak leren is nooit uit de mode - bekijk onze complete gids voor filmmaken om de wereld van de film van A tot Z te verkennen.

Wat is een poëtische documentaire?

De poëtische documentaire is een van de 6 vormen van documentairefilms die een avant-gardistische aanpak gebruiken om een gevoel of een stemming bij de kijker op te wekken, in plaats van een punt te bewijzen of een verhaal bloot te leggen met een traditioneel lineair verhaal, zoals een expositorische documentaire.

Poëtische documentairemakers willen hun kijkers een emotioneel perspectief op een onderwerp geven door gebruik te maken van ritmische beelden die een abstracte interpretatie van de werkelijkheid laten zien. Er zijn verschillende kenmerken van een poëtische documentaire waaraan je dit genre kunt herkennen - bekijk ze hieronder.

Kenmerken van de poëtische documentaire modus

  • Nadruk op de beelden
  • Vertrouwt op kleur, tonen, geluiden en stemming.
  • Rangschikt de beelden in ritmes en juxtaposities.
  • Abstract en los van het verhaal
  • Probeert een gevoel te creëren in plaats van de waarheid te tonen.

De geschiedenis van de poëtische documentaire

De poëtische documentaire als filmgenre kwam voort uit de City Symphony filmbeweging in de jaren 1920. Destijds was het een reactie op de stijl en inhoud van het fictiefilmgenre dat de industrie domineerde. Hoewel de poëtische documentaire als genre al sinds de jaren 20 bestond, werd de term zelf pas in 2001 bedacht door documentaire theoreticus Bill Nichols in zijn boek "Introduction to Documentary", samen met andere documentaire modi.

5 voorbeelden van poëtische documentaires

Rain (1924)

In deze documentaire laat de Nederlandse filmmaker Joris Ivans aan de hand van losse shots zien hoe het voelt om een regenbui in Amsterdam te ervaren.

Man van Aran (1934)

Deze film biedt een poëtische visie op het dagelijks leven van de mensen op de Aran-eilanden bij de kust van Ierland. In een poging om het leven te laten zien zoals het is, hield de regisseur zich niet aan de standaard non-fictie beperkingen en verzon hij scènes die het eilandleven zouden romantiseren.

De smaak van het leven (1979)

Deze kleurendocumentaire van een half uur is een van de meest lyrische en hartverwarmende creaties van alle Farocki-films. Het is een reeks straatscènes: sommige in stilte getoond, andere met synchroon geluid, die verder gaat met muzikale variaties rond bepaalde thema's.

Koyaanisqatsi (1982)

In deze documentaire van Godfrey Reggio worden slow motion en time-lapse beelden van steden en natuur afgewisseld met een spookachtige score om de effecten van steden en moderne technologie op het menselijk leven te onthullen.

World mirror cinema (2005)

Gustav Deutsch manipuleert op briljante wijze found footage uit het stille tijdperk en bekijkt elke centimeter van het kader als een venster op verborgen levens. De intercutting shots van andere films presenteren verhalen die verder reiken dan de glimpen van een moment van schermtijd.

3 tips om een poëtische documentaire te maken

Focus op ritme, compositie en shot design

Poëtische documentaires houden niet vast aan de continuïteit van scène tot scène, zoals we gewend zijn in gewone filmcreaties. Het doel van een poëtische documentaire is te breken met de standaardregels en de nadruk te leggen op ritme, compositie en shotontwerp om beelden te creëren die een nieuw gevoel en een nieuwe invalshoek bij een verhaal oproepen.

Benadruk het opbouwen van de personages

Bij poëtische documentaires gaat het om het creëren van een sfeer, dus in dit genre is een lineair verhaal niet nodig. Personages doorlopen geen traditionele arcs en de verhaallijnen leiden niet tot een oplossing. Toch ligt de nadruk in de poëtische documentaires nog steeds op geloofwaardige personages en de nieuwe invalshoek die zij kunnen bieden voor het thema, dus besteed wat tijd aan de opbouw van je personages.

Vermijd het vaststellen van een objectieve waarheid

Poëtische documentaires proberen geen op feiten gebaseerde waarheid te bewijzen - in plaats daarvan geven ze een subjectieve interpretatie van een onderwerp. Vergeet het maken van journalistieke documentaires: als je een poëtische documentaire maakt, ga dan uit van je gevoel en schuw abstracte en experimentele manieren om je boodschap over te brengen niet.

Leer Documentaire filmen 101

Documentaire filmmaken is een spannende dimensie van de filmindustrie, en er is gewoon zoveel te leren op dit gebied. Leer de essentie van het maken van een documentaire

FAQ

Wat is een poëtische documentaire?

De poëtische documentaire is een van de 6 vormen van documentairefilms die gebruik maken van avant-gardistische benaderingen om een gevoel of een stemming bij de kijker op te wekken in plaats van een punt te bewijzen of een verhaal bloot te leggen met een traditioneel lineair verhaal.

Hoe maak je een poëtische documentaire?

1. Focus op ritme, compositie en shot design, 2. Leg de nadruk op het opbouwen van de personages, 3. Vermijd het vaststellen van een objectieve waarheid, en 4. Orden de beelden in ritmes en juxtaposities.