Lees

Bekijk Masterclass

Of je nu een complete beginner bent of een gevorderde filmmaker, documentaire filmen is totaal anders dan gewone films maken.

Vaak werk je met wat er op een bepaald moment beschikbaar is. Geen geënsceneerde gesprekken of dure rekwisieten. Het kan behoorlijk intimiderend zijn, maar als het idee je opwindend lijkt, dan ben je misschien de juiste persoon om het documentaire filmen te proberen. Dus, hoe maak je een documentaire?

Profile image

Matt Harris

Documentaire Filmmaken:
De beste tips door Matt Harris

Geïnteresseerd in documentaire filmen? Bekijk de tips van Matt Harris - een regisseur, en een producent van Rom Boys.

Trailer

jypw05d8hic

Intro

1

cZI22w1OcZg

Een documentaire maken

34

Interviews filmen

120

B-roll

187

Voorbereiding

248

Camera-uitrusting

404

Tips & trucs

502

Niveau omhoog

586

Te vermijden fouten

635

Inspiratie

761

Einde & credits

900

Ontmoet Matt

X-nEWh22H6M

Wat je zult leren

Maak veel b-roll, vooral in slo-mo, wat je uit veel lastige situaties kan halen in de post.

Onderschat de kracht van sociale media en filmfestivals niet als het gaat om distributie.

Gebruik een kleurenpaspoort, ideaal voor kleurbalancering, vooral als je twee cameraopstellingen hebt.

Maak een database van mensen die je wilt interviewen en besteed veel tijd aan research.

Het gebruik van twee geluidsbronnen is essentieel - een shotgun en een lav-microfoon.

Als je je onderwerp interviewt, bedek dan het rode licht op je camera...

Over deze Masterclass

Dit is wat je moet weten voordat je aan je eigen documentaire begint.

In deze blog lees je het volgende:

- Wat is een documentaire?

- Waar zijn documentaires begonnen?

- Soorten documentaires

- Hoe maak je een documentaire (vanaf nul)?

- Wat voor B-roll moet je plannen?

- Grootste fouten (volgens documentairemakers) en hoe van goed naar goed te komen

- Gratis cadeau

Wat is een documentaire

Documentaire films laten echte gebeurtenissen en non-fictie zien. Lijkt vrij eenvoudig, toch? Maar een verhaal vastleggen en je publiek laten meeleven is geen fluitje van een cent. Dat zijn de belangrijkste redenen waarom maar weinig documentaires de streaming platforms of bioscopen bereiken.

Wanneer zijn documentaires begonnen?

De eerste officiële documentaire was "Nanook of the North" van Robert Flaherty, in 1922. De film was een etnografische kijk op het harde leven van de Canadese Inuit Eskimo's die op de Noordpool wonen.

Als je besluit een documentaire te willen filmen, moet je weten wat voor stijl je wilt gaan hanteren. Je mag het best door elkaar gebruiken, maar niet te veel, zodat het niet één grote puinhoop wordt!

Soorten documentaires

Cinema verité / Direct Cinema is een observerende vorm van documentaire, waarbij je filmt wat zich voor je neus afspeelt, en je gewoon de waarnemer bent, zonder interactie met je onderwerpen of de omgeving.

Pioniers van de directe cinema en de cinema verité zijn onder meer Richard Leacock en Robert Drew, die in de VS algemeen wordt beschouwd als de vader van de cinema verité. In Frankrijk wordt Jean Rouch erkend als de grondlegger van dergelijke formats.

Bijre-enactment / docu-drama gaat het erom gebeurtenissen uit het verleden zo nauwkeurig mogelijk na te spelen. Vaak heb je toegang tot eerder opgenomen beeldmateriaal of tapes om gebeurtenissen uit het verleden te illustreren. Deze format vereist veel onderzoek, en je moet misschien een beetje een detective worden om de unieke details te ontdekken.

Re-enactments waren een trendy stijl voordat de eerder genoemde "verité" jongens op het toneel kwamen, vooral in de jaren 1960. Aan het begin van deze eeuw begonnen filmmakers als Andrew Jarecki en Robert Houston deze stijl te herontdekken.

Expository documentaires hebben als doel een situatie te bekijken en vervolgens een publiek te informeren en te overtuigen met betrekking tot een onderwerp waar je gepassioneerd over bent. Het kan gaan om een plaats, een persoon of een gebeurtenis, waarbij een verteller een voice-over verzorgt. Vaak kunnen ook oude foto's in de film voorkomen.

De expositorische stijl is typisch voor historische onderwerpen. Historische documentaires van Ken Burns vallen in deze categorie, evenals films van Michael Rubbo, of Pare Lorentz.

Participatieve documentaires zijndocumentaires waarin de filmmaker deel uitmaakt van de film en probeert verschillende informatie uit te leggen, te tonen en te belichten. Vaak probeert de filmmaker iets te bewijzen, ontdekkingen te doen, of zelfs een geheim te ontmaskeren.

Michael Moore wordt gezien als een ambassadeur van deze stijl met zijn regels voor het maken van documentaire films. Zijn documentaires zijn regelmatig vehikels voor sociaal commentaar met een dynamische opnamestijl en een authentiek resultaat. Ook het onderzoekswerk van Nick Bloomfield is hier het vermelden waard.

Person with film crew shooting a documentary

Performatieve documentaires zijn het tegenovergestelde van cinema verité en overlappen vaak met participatief. Je observeert niet alleen, maar gaat ook interactief te werk. Dit type film gebruikt de ervaring van de personages of het hoofdpersonage om emoties te delen met het publiek.

Het kan ook betekenen dat je als filmmaker een relatie hebt met het hoofdpersonage, wat uiteindelijk de uiteindelijke film kan beïnvloeden. Films van John Grierson, Alain Resnais, en Errol Morris vallen in deze categorie.

Reflexieve documentaires zijn documentaires over het maken van een documentaire. Dit klinkt misschien een beetje verwarrend, maar het gaat juist om de ervaring van het maken van de documentaire. Het gaat over hoe je filmt en reageert op de wereld om je heen.

Dit type omvat vaak de filmmaker en richt zich op zijn handelingen en processen. Kijk naar films van Rob Reiner, Mitchell Block, of meer recent, Nick Broomfield.

Impressionistische documentaires hebben een niet-traditionele aanpak. Het is een experimentele mix met voice over en ook een gevoel voor het verhaal. Het is meer visueel en laat meer kunst toe!

Je kunt waarschijnlijk al raden waar deze over gaat door zijn naam. Experimentele documentaires behoren tot de "avant-garde cinema", verleggen grenzen, en hebben vaak geen regels. Het is meestal een korte film, terwijl andere documentaires ongeveer 90 minuten lang kunnen zijn.

Poëtische documentaires richten zich op emoties, ervaringen, en het visualiseren van gevoelens. Je wilt emoties tonen en je kijkers iets laten voelen of de waarheid aan het licht brengen. Joris Iven, Alberto Cavalcanti, en Marlon Riggs zijn goede voorbeelden van de poëtische stijl.

Filmmaker shooting a documentary about young couple in a dark room sitting by a window

Hoe maak je een documentaire (vanuit het niets)

Kies je onderwerp

Kies een gebeurtenis of een persoon die een verhaal te vertellen heeft - maar niet zomaar een verhaal! Stel jezelf deze drie cruciale vragen:

Wat zijn je interesses?

Het kan veel tijd kosten om een documentaireproject af te ronden - research, daadwerkelijke opnames, post-productie en distributie. Een film maken over iets waar je om geeft en gepassioneerd over bent, kan een hoger niveau van emotionele investering in het project brengen. Het is altijd leuker om te werken met iets waar je van houdt! Hou dat dus in gedachten.

Wat is er voor jou beschikbaar?

Wat heb je nodig om te beginnen en om je door het hele proces van het filmen van een documentaire heen te helpen? Netwerk, crew, uitrusting, tijd en financiën. Misschien moet je ook plannen maken om te reizen. Je moet nadenken over logistiek, verzekering, accommodatie, vervoer, en nog veel meer. Kun je dit allemaal beheren met de middelen die je tot je beschikking hebt?

Hoe zit het met visualisatie?

Zelfs als je alles voorbereidt en je er klaar voor voelt, probeer vooruit te denken en vraag jezelf af:

"Kun je het verhaal en de emoties effectief illustreren met de visuals die je hebt voorbereid nog voordat het proces begint?"

"Is het verhaal visueel aantrekkelijk?"

"Zal het de aandacht van het publiek trekken en vasthouden als het eenmaal op een scherm staat?"

A person holding a camera filming a guy in brown coat holding a MacBook laptop

Vind je thema

Het ergste wat u kunt doen is al uw middelen besteden en terugkomen met slechts uren aan willekeurig beeldmateriaal. Natuurlijk, het kan er goed uitzien, maar zit er een verhaal achter? Je wilt je publiek iets laten voelen. Zorg ervoor dat je iets probeert te bewijzen of een boodschap wilt overbrengen.

Zoals alles wat we in het leven doen, moet het filmen van een documentaire een doel hebben. Het is veel kritischer dan je zou denken. Het kan zelfs van invloed zijn op de kleur- en muziekkeuze van je film.

A picture containing motorcycle, sitting, camera, person

Description automatically generated

Bepaal de structuur

Documentaires bestaan meestal uit drie delen - begin, conflict en resolutie; ook wel de "drie-actsstructuur" genoemd.

In het begin moet je je personage neerzetten. Wie zijn ze? Wat doen ze en wat zijn hun kenmerken?

Dan heb je een incident nodig, bijvoorbeeld; wat gaat er met de hoofdpersoon gebeuren?

Tijdens dit deel heb je misschien een tegenslag, obstakel of conflict nodig. Je moet laten zien hoe de dingen moeilijker worden voor de hoofdpersoon. De spanning neemt toe en het publiek weet niet wat er nu gaat gebeuren.

Los in de climaxfase het probleem op of leg bloot waar de film op gebouwd was. Je kunt het verhaal beëindigen door de kijker te laten weten wat er is gebeurd en hem een oplossing te geven, of je laat hem hangen, waardoor hij misschien met onbeantwoorde vragen blijft zitten. Dit laat het publiek over om een einde te bedenken voor het hoofdpersonage; een gevoel van mysterie, of zelfs frustratie. Voor meer niet-traditionele tips om je documentaire te helpen structureren, ga je hier naartoe .

A picture containing person, building, outdoor, car

Description automatically generated

Wat voor soort B-roll heb je nodig?

Voor het geval je het je afvraagt, B-roll is secundair materiaal naast je A-roll of je hoofdmateriaal. Het is bedoeld als een verrijking van je verhaal en geeft meer flexibiliteit bij het bewerken.

1.   Expositieopnamen - buitenopnamen van gebouwen, natuuropnamen, historische beelden van een bepaalde plaats waarover een voice-over gaat praten

2.   Verhalende opnamen - volg het hoofdpersonage en observeer hen in hun natuurlijke omgeving. Hoe reageren ze op situaties, en hoe gaan ze om met de omgeving?

3.   Wrap-up shots - vergeet slow motion, slotopnames, close-ups of tegenstellingen niet om scènes of de hele film af te sluiten.

Wat is B-Roll? Hoe krijg je filmische B-Roll voor je project

Grootste fouten (volgens documentairemakers) en hoe van goed naar goed te komen

Een goede film laat iemands reis zien, hun verhaal, en niet alleen een aantal coole shots bij elkaar.

Plan je scènes

Als je je opnamen plant, denk dan niet alleen aan de coolste opname die je in de film kunt opnemen. Welk shot laat de ontwikkeling van de personages en de veranderende omgeving zien?

Leg je camera nooit neer

Zelfs als je niet aan het filmen bent, hou hem gericht op de mensen. Als je je camera neerlegt als er niets gebeurt en dan weer opneemt als er iets gebeurt, kan je publiek de verandering van de dynamiek voelen.

De uitdaging

Als je documentaires vergelijkt met verschillende soorten films, is het zo veel makkelijker en goedkoper om op te zetten. Je hebt geen rekwisieten of acteurs nodig; je taak is om iets echts vast te leggen. Omdat je niet iets verzint, moet je werken met rauwe gesprekken, gevoelens, of wat dan ook - dit kan uitdagender zijn dan al het andere.

Veel voorkomende misvatting

Er bestaat een misvatting over het tonen van jezelf in een documentaire. Mensen zouden kunnen zeggen dat het een ego-ding is. Maar je kunt jezelf laten zien als dat zinvol is voor het verhaal. Verken, en leer nieuwe dingen over jezelf als filmmaker door verschillende verhalen te ervaren.

A filmmaker shooting a documentary of two people eating

Empathie

Vergeet niet dat het allemaal om empathie draait. Maak niet alleen contact met het hoofdpersonage, maar ook met de gemeenschap. Veel krachtige scènes komen voort uit onzekerheden, die gebaseerd zijn op angst, die door van alles kan worden uitgelokt, dus je moet voorzichtig zijn met je keuze van bewoordingen.

Het publiek verliezen

Het is heel gemakkelijk om je publiek te verliezen, om verschillende redenen, vooral wanneer je een beeld forceert. Hoe meer perspectieven je hebt, hoe meer stemmen er worden gehoord, en hoe groter het publiek dat je bereikt. Met open opnamen is het aan de kijker om te deconstrueren wat hij ziet. Het kan zelfs een gesprek op gang brengen, wat veel gedenkwaardiger is.

Gevoel voor richting

Je moet een gevoel voor richting hebben, maar dring geen meningen op aan je personages. Vooral als het om interviews gaat, moet je je personages hun waarheid laten vertellen en zichzelf laten uitdrukken. Verken, wees nieuwsgierig en vraag door. Probeer ze niet te veel te sturen; dat is hoe je authentieke en waarheidsgetrouwe beelden vastlegt.

Je moet een deel van de controle loslaten en de chaos van het proces omarmen.

Soms kun je een verhaal niet vormgeven. Soms vormt het verhaal zichzelf of zelfs jij als filmmaker en als persoon.

Als je je afvraagt wat voor set-up je nodig hebt om een documentaire te filmen, ga dan naar onze blog over de beste camera's voor documentaires in 2023.

A group of people walking down the street

Description automatically generated

Gratis cadeau

We weten hoe overweldigend het kan zijn om te zoeken naar alle informatie die nodig is om je klaar te voelen en te beginnen met het filmen van een documentaire. Misschien ben je nog niet eens begonnen na te denken over zaken als distributie of financiering in je reis naar het filmmaken. Nou, daar hebben wij aan gedacht voor jou! We hebben de beste tips voor je verzameld, dus download snel onze Gids voor het maken van documentaires - Hoe maak je je eerste documentaire film?

In de gids kun je meer lezen over de essentiële elementen van een documentaire, het bepalen van je focus, distributie, financiering, en meer!

Onthoud wel - het hangt allemaal af van het onderwerp! Elk stuk is anders, en dat is maar goed ook.

Geniet van de reis!